مفهوم شخصیت

در لغت می توان شخصیت را به مجموعه از خصایص باطنی مانند: شرافت، بزرگی، مهربانی، نجابت، صاحب وجود، منش یا رفتارهای اجتماعی یک شخص تعریف کرد.

در اصطلاح روانشناسی: شخصیت یا رفتار و منش هر فرد عبارت است از مجموعه ای شامل(احساسات، افکار، عواطف، خلقیات و ….) که می تواند در هر شخص متفاوت بوده و فقط منحصر به همان فرد باشد.«فرهنگ لغت دهخدا/فرهنگ فارسی معین»

شناخت و درک این مفهوم آنقدر در زندگی هر فرد مهم می باشد که روانشناسی شخصیت را به یکی از پرطرفدار ترین شاخه تحصیلی رشته روانشناسی تبدیل کرده است.

از دید لغوی و روانشناسی شخصیت دارای دو رکن مهم است: وحدت و هویت.

وحدت: به معنی یکپارچگی یا منحصر به فرد بودن الگوهای مشخص افکاری و احساسی بوده که فرد می تواند در رفتار

خود داشته باشد.

هویت: به معنی ساده ژنتیکی بوده و فرد می تواند یکپارچگی رفتار خود را در گذشت زمان حفظ کند.مثلاً همان شخصی

باشد که روز قبل یا سال گذشته بوده است و یا خواهد بود.

البته ناگفته نماند همانطور که همه ما از لحاظ جسمی در ظاهر با هم متفاوت هستیم در خلقیات و احساسات نیز با هم فرق می کنیم.

از جمله خصایص رفتاری که شخصیت ما را شکل می دهد، پاره ای از احساسات و حافظه و تخیل و اراده ما می باشد که در کنار این موارد محیط و شرایط اجتماعی که در آن زندگی می کنیم می تواند در شکل گیری این مفهوم دخالت داشته باشد.

چند نمونه از تعاریف کاربردی محققان و دانشمندان علم روانشناسی در زیر آمده است(صرفاً جهت مطالعه)

تعریف شخصیت شناسی از نگاه Rychlak
دغدغه‌ی ما در شخصیت شناسی این است که سبک‌های مختلف رفتار را که ارگانیسم‌های مختلف [از جمله انسان] بر حسب عادت از خود بروز می‌دهند، مطالعه کنیم.

تعریف شخصیت شناسی از نگاه CarrionوPatrick
شخصیت یعنی مجموعه‌ی دریافت‌ها، هیجان‌ها، ذهنیت‌ها، انگیزه‌ها و اقدام‌های یک فرد در تعامل با شرایط محیطی مختلف.

تعریف شخصیت شناسی از نگاه Burrhus Frederic skinner
شخصیت یک مفهوم غیرضروری است و اصلاً به تعریف چنین واژه‌ای نیاز نبوده و نیست.
منبع Personality Theories – Engler:

تعریف شخصیت شناسی از نگاه Albert Ellis

شخصیت شامل رفتارها، سبک فکر‌ها، شیوه‌ی حرف زدن، درک محیط و تعامل‌های بین فردی است که پیوسته [بر اساس یک الگوی قابل تشخیص] در یک فرد مشاهده می‌شود.

تعریف شخصیت شناسی از نگاه Robert Ewen

شخصیت شناسی به جنبه‌هایی از رفتار هر فرد می‌پردازد که «مهم بوده» و «در طول زمان، نسبتاً پایدار هستند».